چرا عده ای ادعا می کنند کتاب مقدس کلام خداست، ولی هم چنان با بخش هایی از آن مخالفت می کنند؟

نویسنده: مهران پورپشنگ (کشیش کلیسای ایرانیان شادی در جنوب کالیفرنیا)

اگرچه در دنیای امروز، کتاب مقدس (کتابی که در دوران باستان نوشته شده)، هم چنان جایگاه خود را به عنوان یکی از پر فروش ترین و محبوب ترین کتاب ها حفظ کرده است، اما عده ای دیدگاه متفاوتی دارند. این افراد که معمولاً ترجیح می دهند نظرات خود را در شبکه های اجتماعی مطرح کنند، معتقدند که اگرچه کتاب مقدس، کلام خداست، اما بخش هایی از آن غیر قابل پذیرش است. دلایل آن ها متعدد است. برخی می گویند که این بخش ها تحریف شده، با عقل و منطق، علم و دنیای معاصر هماهنگ نیستند، یا این که تعالیم در کتاب مقدس دچار تناقض هستند. این سئوال مطرح می شود که چگونه شخصی که خود را مومن و ایماندار مسیحی معرفی می کند و برای کلام خدا احترام قائل است، دیدگاه انتقادی به کتاب مقدس دارد؟

این پدیده یا طرز تفکر می تواند ناشی از چند عامل باشد:

یک. کتاب مقدس یک متن پیچیده و با قدمت تاریخی است که می‌تواند تفسیرهای متفاوتی داشته باشد. عده ای ممکن است با پیام کلی یا برخی بخش‌های آن موافق باشند، اما تفسیر یا درک متفاوتی از سایر بخش‌ها داشته باشند.

دوم. عده ای ممکن است در تطابق دادن برخی بخش‌های کتاب مقدس با هنجارهای دنیای معاصر و دانش علمی مشکل داشته باشند. آن‌ها شاید برخی از عبارات را تنها با زمینه فرهنگی و تاریخی که در آن نوشته شده‌اند، مرتبط بدانند.

سوم. باورهای شخصی می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر نحوه برخورد افراد با کتاب مقدس داشته باشند. برخی ممکن است با مفاهیم کلی محبت، بخشش و اخلاق موافق باشند، اما با بعضی از تعالیم یا روایات کتاب مقدس مشکل داشته باشند.

چهارم. برخی افراد ممکن است فقط بخش‌هایی از کتاب مقدس را که با باورها یا اهداف شخصی‌شان هماهنگ است، بپذیرند، در حالی که بخش‌های دیگر را نادیده بگیرند. این رویکرد اغلب به دلیل نداشتن درک جامع از پیام کتاب مقدس مورد انتقاد قرار می‌گیرد.

پنجم. برخی از افراد شکاک هستند و یا به کتاب مقدس نگاه انتقادی دارند. بنابراین، آن ها نویسندگی، دقت تاریخی یا تعالیم اخلاقی کتاب مقدس را زیر سؤال می‌برند. آن‌ها ممکن است کتاب مقدس را به عنوان یک متن مذهبی قبول کنند، اما نه به عنوان کلام خطا ‌ناپذیر خدا.

نحوه پاسخگویی به این گونه ادعاها

برای تحلیل تفکرات و تصورات نادرست افراد در مورد کتاب مقدس، لطفاً مراحل زیر را اجرا کنید:

ابتدا دیدگاه و باور طرف مقابل را به چالش بکشید. از او بپرسید: کتاب مقدس تعلیم می دهد که ” تمام قسمت های کتاب مقدس را خداوند الهام فرموده است” (دوم تیموتاوس فصل 3 آیه 16)، نظر شما درباره این آیه چیست؟

سپس، دلایل گرایش او را به این باور جویا شوید.

بپرسید:”کدامیک از بخش های کتاب مقدس تحریف شده و یا متناقض است؟ کدام کارشناسان و الهیدانان مسیحی با دیدگاه او هم عقیده اند؟ در صورتی که پاسخ مثبت است، از او بخواهید کتاب، مقاله و یا وب سایت های معتبری را که این اساتید و کارشناسان دیدگاه های خود را در آن ها بیان کرده اند، معرفی کند.

با مطرح کردن این سئوالات، آن فرد مجبور می شود به جای اظهارات کلی و انتقادات رایج، دلایل خود را مفصل بیان کند.

هشدار

نسبت به منابعی که فرد منتقد معرفی می کند، کاملاً هوشیار باشید. ممکن است فرد منتقد، منابع جعلی یا غیر معتبری را به شما معرفی کند. 

بررسی کنید که نویسنده آن منبع چه کسی است یا سازمان نشر و ترجمه متعلق به کدام نهاد و فرقه است. آیا اعتبار و سابقه معتبری در زمینه مسیحیت دارند یا خیر. آیا ناشر یا وب سایت واقعا مسیحی هستند، یا گروهی غیر مسیحی قصد فریب و گمراه سازی مسیحیان را دارند؟

در جستجوی نقدها و بررسی‌های مستقل باشید: بررسی کنید آیا منتقدین یا کارشناسان دیگر در مورد این منبع، نظراتی ارائه داده‌اند؟ نقدهای مستقل می‌توانند در تشخیص اعتبار منبع، به شما کمک کنند. محتوای منبع را با دقت بررسی و ارزیابی کنید. آیا منبع حقایق را با شواهد و دلایل معتبر پشتیبانی می‌کند، یا تنها حاوی ادعاهای بی‌اساس و نظرات شخصی است؟

درک صحیح کتاب مقدس را به منتقدان آموزش دهید

برای منتقد شرح دهید که چگونه باید کتاب مقدس را درک کرد.

درک کتاب مقدس مستلزم این است که پذیرفته شود که برخی از بخش ها، بسیار ساده و قابل فهم است و فقط باید از آن اطاعت کرد. اما برای درک سایر قسمت ها، تحلیل و  بررسی بیشتر لازم است. به عنوان مثال، قبل از قضاوت درباره متن، ابتدا باید سبک های نوشتاری، زمینه های فرهنگی و موقعیت های تاریخی قسمت های پیچیده را مورد بررسی قرار دهیم.

از منتقد بپرسید که چگونه موقعیت تاریخی / فرهنگی متن مورد انتقاد خود را ارزیابی می کند؟

برای او شرح دهید که گام نخست برای تفسیر صحیح، شناخت موقعیت تاریخی / فرهنگی است. این سئوالات می توانند زمینه را برای درک دقیق تر و عمیق تر منتقد فراهم آورند.

مثال: برخی معتقدند که کتاب مقدس کلام خداست، ولی بر این باورند که بخش هایی از آن تخیلی و غیر منطقی است. این افراد به طور خاص، بلعیده شدن یونس نبی توسط ماهی بزرگ را زیر سئوال می برند (یونس فصل 1 آیه 17).

با این سئوال شروع کنید:” در مورد داستان یونس و ماهی بزرگ، چه جنبه هایی را متناقض یا غیر واقعی می دانید؟ آیا مشکل شما با رویداد معجزه آسا است و یا با جنبه های دیگر آن موافق نیستید؟

پاسخ شما

شما چنین استدلال کنید: اگر کتاب یونس را به عنوان اثری تخیلی در نظر بگیریم، این فرضیه مطرح می شود که این کتاب می توانست در هر زمانی نوشته شده باشد. علاوه بر آن، وجود یک کتاب تخیلی آن هم در میان کتاب های انبیاء می تواند شک و تردیدهایی را در خوانندگان ایماندار و غیر ایماندار نسبت به اعتبار و الهامی بودن کتاب مقدس به عنوان کلام خدا برانگیزد.

این فرضیه که یهودیان با اضافه کردن کتاب یونس به عهد عتیق مخالف بوده اند، دلایل قانع کننده ای ندارد، زیرا این سوال مطرح می شود که چرا با کتاب روت هیچ مخالفتی صورت نگرفته است؟ روت یک بیوه زن غیر یهودی بود که با یک مرد یهودی ازدواج کرد.

تاکنون هیچ گونه شواهد تاریخی معتبری دال بر این که گنجاندن کتاب یونس در فهرست کتاب های انبیاء، قرن ها به طول انجامیده و یا در مورد اضافه کردن این کتاب به عهد عتیق، شک و شبهه و مخالفت و ممانعت وجود داشته، یافت نشده است. حتی بعد از کشف طومارهای عهد عتیق در غار قمران، کتاب یونس نیز در میان کتاب های انبیاء یافت شد. (توضیح: این طومارها در سال 1947 در غارهایی در نزدیک دریای مرده در اسرائیل کشف شدند که متعلق به قرن ها قبل از میلاد است).

از منتقد بپرسید که به طور کلی، سبک های ادبی مختلف در کتاب مقدس مانند شعر، نماد و تمثیل و روایت تاریخی را چگونه تفسیر می کنید؟ متن کتاب یونس با کدام سبک ادبی همخوانی دارد؟

پاسخ شما

طبق بررسی کارشناسان کتاب مقدس، هیچ گونه نشانه و سر نخی از ویژگی های سبک تمثیلی در کتاب یونس، مشاهده نمی گردد. با مطالعه دقیق این کتاب، در می یابیم که سبک ادبی آن، در مقایسه با داستان های تخیلی دوران باستان، بیشتر شبیه کتاب های تاریخی است.  

بیشترین توجه و تاکید طرفداران سبک تمثیلی بر دعای یونس معطوف شده است، زیرا در قالب شعر ارائه شده (یونس فصل 2 آیات 2- 9). بدون شک، پس از بازگشت یونس به اسرائیل، آن دعا را در قالب شعر سرائید. اما وجود شعر به معنای نفی و تکذیب واقعه تاریخی نیست.

در مورد زمینه فرهنگی و تاریخی داستان یونس بحث کنید. از منتقد بپرسید:” فکر می کنید مخاطبان اصلی کتاب یونس، چگونه این داستان را درک می کردند؟” این پرسش، نه فقط منتقد را با فن تفسیر کتاب مقدس آشنا می کند، بلکه او را وامی دارد تا  در مورد این موضوع، بیشتر به تامل بپردازد.

پاسخ شما

یونس یک نماد و استعاره ادبی نیست. او به عنوان یک شخصیت تاریخی شناخته شده است. در دوم پادشاهان فصل 14 آیه 25 به یونس اشاره شده:

او فرزند امیتای بود. همان طور که اشعیاء نبی فرزند آموص بود (اشعیاء فصل 1 آیه 1) یا ارمیاء نبی پسر حلقیا (ارمیاء فصل 1 آیه 1).

یونس در شهر جت حافر واقع در استان جلیل، زندگی می کرد. در زمان یوشع (جانشین موسی و رهبری که سرزمین کنعان را فتح کرد)، شهر “جت حافر” در مرز زبولون قرار داشت (یوشع فصل 19 آیه 13). 

یونس در دوران سلطنت یربعام دوم (782 – 753 قبل از میلاد) درباره گسترش قلمرو اسرائیل (حکومت شمالی)  پیشگویی کرد. اگر یونس یک شخصیت خیالی و غیر واقعی بود، پس می توان نتیجه گرفت که پادشاهی به نام یربعام دوم هم وجود نداشت. به بیان دیگر، کل عهد عتیق افسانه است و در نتیجه عهد جدید هم ادامه همان داستان های تخیلی می باشد. این در حالی است که شواهد تاریخی، کشفیات باستان شناسی و مکان های جغرافیایی کاملا بر خلاف ادعاهای مخالفان مسیحیت شهادت می دهند.

پیشگویی یونس در دوران یربعام دوم به وقوع پیوست، بنابراین چرا برخی وقایع تاریخی کتاب یونس را غیر قابل باور ارزیابی می کنند؟ واقعیت آن است که این افراد معجزه را باور ندارند، در حالی که وقوع معجزه به معنای تکذیب حقایق تاریخی نیست.

علاوه بر آن، گزارش کتاب یونس حاوی جزئیات دقیق تاریخی و جغرافیایی است: یافا، ترشیش، نینوا، اسرائیل (حکومت شمالی)، کشتی، ملاحان و دریا که همگی با تاریخ و جغرافیا هماهنگی دارند. این واقعیت که “نینوا” شهر بزرگی بود، با کشفیات باستان شناسی مغایرت ندارد. “یافا” یک شهر بندری در سواحل دریای مدیترانه بود، که در آن، یونس سوار کشتی شد. حتی سرسخت ترین مخالفان کتاب مقدس هم نمی توانند وجود شهرهای باستانی یافا و نینوا را تکذیب کنند.

از سوی دیگر، برای کارشناسان جغرافیا و هواشناسی و هم چنین ساکنان جزایر و سواحل دریای مدیترانه، یک واقعیت شناخته شده است که طوفان های سهمگین غالباً در دریای مدیترانه رخ می دهند.

اگر منتقد هم چنان به مخالفت ادامه داد و مدعی شد که همه متون دینی از جمله کتاب مقدس، صرفاً ذهنی هستند، از او بپرسید:” آیا این بدان معناست که ما باید اعتبار تمام ادبیات کهن را زیر سئوال ببریم؟”

سپس شرح دهید که اگر شواهد تاریخی، آثار باستان شناسی و مناطق جغرافیایی، گزارش متن را تایید نکنند، آن متن صرفاً تخیلی و غیر واقعی است.

از او بپرسید چرا عیسی مسیح به طور روشن و صریح از ماجرای یونس به عنوان واقعه تاریخی یاد کرده است (متی فصل 12 آیات 39- 41)؟

پاسخ شما

مسیح درباره ماهی که یونس را بلعید، توبه مردم نینوا، زنده شدن خودش بعد از مرگ بر روی صلیب و روز داوری، به یک گونه سخن گفت و واقعی بودن آن ها را مورد تاکید قرار داد. بدین ترتیب عیسی، کتاب یونس را تایید کرد.

اما اگر یونس شخصیت تاریخی نبود، یهودیان به عیسی اعتراض می کردند که نه شخصی به نام یونس وجود داشت، و نه موعظه ای در شهر نینوا انجام شده است.

این سوال مطرح می شود: آیا مسیح دقیقا می دانست چه می گوید؟ اگر یونس شخصیت خیالی و افسانه ای بود، چرا مسیح برای اثبات سخن خود به روز داوری استناد کرد:

” در روز داوری، مردم نینوا بر ضد شما قیام کرده، شما را محکوم خواهند نمود، زیرا ایشان با شنیدن موعظه یونس توبه کردند” (متی فصل 12 آیه 41). اگر توبه اهالی شهر نینوا از واقعیت تاریخی برخوردار نبود، چرا عیسی با استناد به توبه مردم نینوا، رهبران مذهبی یهود را توبیخ کرد؟

فرض کنیم که یهودیان کتاب یونس را قبول نداشتند، در این صورت، مسیح یا فریبکار بود و یا فریب خورده.

در حالت اول، مسیح فریبکار بوده، زیرا از غیر واقعی بودن کتاب یونس آگاه بوده است. بنابراین، او هرگز طرز تفکر شنوندگانش را در مورد کتاب یونس اصلاح نمی کرد. در حالت دوم، عیسی فریب خورده و از حقیقت بی خبر بوده است.

پس فقط دو گزینه وجود دارد: کتاب یونس جنبه تاریخی دارد و یا داستانی غیر واقعی است. عیسی از کتاب یونس به عنوان واقعه تاریخی یاد کرد و عدم اعتراض یهودیان نیز در واقع بیانگر تایید کتاب یونس بوده است. نمی توان باور کرد که عیسی انتظار داشت افراد باهوش، یک افسانه و قصه تخیلی را به عنوان نشانه ای از مهم ترین پیشگویی های تاریخ بشر (مرگ و زنده شدن مسیح) بپذیرند. 

سرانجام بر پیام اصلی کتاب یونس مانند توبه، رحمت و حاکمیت خداوند تاکید کنید. از منتقد بپرسید:” آیا می توانیم در پیام این داستان، صرف نظر از این که رویدادهای آن را چگونه تفسیر کنیم، درس های روحانی پیدا کنیم؟”

با این شیوه گفتگو، نه تنها شک و تردیدی های منتقد را کاهش می دهید، بلکه او را به درک وسیع تر و عمیق تر کتاب مقدس سوق می دهید. ضمن آن که با فن تفسیر نیز آشنا می شود. او را تشویق کنید که با این روش، سایر بخش های کتاب مقدس را تحلیل و بررسی کند.

مطابق قوانین بین‌المللی کپی رایت، تمامی حقوق مربوط به مطالب و محتویات “دفاعیات مسیحی” محفوظ است. درج کامل مقالات “دفاعیات مسیحی” در سایر صفحات فیس بوک و وب‌ سایت‌ها، بدون ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم، اکیداً ممنوع و غیرقانونی است.

تناقضات در پذیرش کتاب مقدس: درک و مخالفت

” کتاب مقدس: پذیرش کلی و انتقادات جزئی”

پذیرش کلام خدا: میان باور و تردید

دلایل مخالفت با بخش‌هایی از کتاب مقدس”

کتاب مقدس: کلام خدا یا متن مورد مناقشه؟”