«کودک را در راهی که باید برود، تربیت نما و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.» امثال ۶:۲۲
در دنیای خداناباورانِ قدیم، با توجه به ساختار قانون طبیعی، عشق و احترام با اقتدار و ترس جایگزین شده بود. رویه قضایی روم نیز در دوره‌ای، برای قدرت پدری تا حد مالکیت پیش رفته بود؛ در حالی که، بر هیچ‌یک از وظایفی که یک پدر باید انجام می‌داد تأکید نداشت. تا جایی که تسلط یک پدر بر فرزندانش كمتر از تسلط او بر بردگانش نبود. او دارای حق مسلم برای زندگی و مرگ فرزندانش بود، و امکان این را داشت که آنها را به بردگی نیز بفروشد. با این طرز تفکر کلی، سقط جنین، کودک کشی و واگذار کردن آنها به دیگران بسیار شایع بود. به نظر می‌رسید که قوانین، این جنایات را به عنوان جرایمی جزئی و بی‌اهمیت در نظر می‌گرفتند و تا حد زیادی در قبال چنین مواردی ناکارآمد بودند.
در نتیجه، در قوانین اجرایی نسبت به حقوق فرزندان، به ندرت مفهومی از عطوفت و محبت یافت می‌شد. البته این شرایط قبلی با احکام امپراتورهای بعدی اصلاح شد، و بنابر قوانین جدید، حق پدر برای کشتن یک کودک بالغ و نیز فروش فرزندان، غیرقانونی اعلام گشت.
صرف نظر از قوانین حاکم در کشورها، در مسیحیت والدین صرفاً تعیین کنندهٔ وظایف و چارچوب‌های اخلاقی کودکان نیستند، بلکه آنها به نوعی نمایندگان خدا در این مسئولیت و وظیفهٔ خطیر می‌باشند، خدایی که خود پدری عاشق است و احکامش را نیز با بخشش و فیض بی‌پایان خود به ما می‌آموزد. بنابراین اولين وظيفه‌ی والدين در قبال فرزندانشان «محبت» به آنهاست. محبت و عشق، یک راز بزرگ موفقیت در آموزش است. خشم و سخت‌گیری ممکن است باعث ترس فرزند از والدین شود؛ اما کودک را برای اینکه حق با والدین است، متقاعد نمی‌سازد. و اگر اغلب، والدینِ خود را خارج از کنترل ببیند، به زودی دریافت احترام از جانب او را از دست خواهیم داد.
پدری که با پسرش همچون شائول با یوناتان در کتاب اول سموئیل ۳۰:۲۰ صحبت می‌کند، نباید توقع تاثیر‌‌گذاری خوب بر فرزند خود را داشته باشد. اینکه فرزندمان از ما بترسد، موضوع خطرناکی است. تقریبا هر چیزی بهتر از به وجود آمدن مانع و مزر بین ما و فرزند است و این با ترسیدن اتفاق خواهد افتاد. ترس، یک پایان برای گشاده‌رویی و صمیمیت است. ترس، فرد را به سمت پنهان‌کاری سوق خواهد داد. ترس، بذر ریاکاری را خواهد پاشید و به دروغ‌گویی دامن خواهد زد. کلام خدا در کولسیان ۲۱:۳ می‌فرماید:
«ای پدران، بر فرزندان خود زیاد سخت نگیرید مبادا دلسرد شوند.»
تربیت
تربیت در نظر بیشتر والدین چیزی جز تنبیه نیست؛ در حالی که، واژه‌ی تربیت در واقع به معنای تعلیم دادن یا پرورش، شامل مجموعه‌ای از روش‌های مثبت و منفی است. به این معنا که وقتی کودکان خود را تربیت می‌کنیم به آنها می‌آموزیم که چطور رفتار کنند و پیش از آنکه انجام کاری را از آنها بخواهیم به آنها آموزش می‌دهیم، و نیز برای آنها قالب‌های رفتاری می‌سازیم تا آنچه را که از آنها انتظار داریم، ببینند. پیوسته به آنها می‌گوییم که انجام چه کاری درست است و در صورت لزوم به آنها یادآور می‌شویم که کدام عملشان شایسته نیست.
ایدۀ تربیت چنان فراگیر و اغواکننده است، که ممکن است امری مسلّم و مشخص و بدیهی به نظر برسد. اما همان‌طور که والدین جاذبۀ الگوی تربیتی را حس می‌کنند، به گونه‌ای نامطمئن نیز حس می‌کنند که چیزی در این میان غلط است. به طور مثال، ما، هم از اینکه فرزندانمان در مدرسه به اندازۀ کافی خوب نباشند، نگران هستیم، و هم از رنجش آنها به دلیل فشاری که برای خوب بودن در مدرسه به آنها وارد می‌شود، نگران می‌باشیم.
تلاش برای رسیدن به یک نتیجۀ مشخص، الگوی خوبی برای بسیاری از اقدامات مهم انسان است. برخی والدین، درست مثل نجاری که تنۀ درخت را برش می‌زند، طبق نقشه، برای تربیت فرزندانشان طرحی کامل و دقیق در ذهن دارند. آنها آیندۀ فرزندان را به‌دقت تصور می‌کنند و می‌کوشند تا آنها را طوری شکل دهند که به آن طرح ایدئال تبدیل شوند.
در مقابل، والدینی هستند که برای تغییر شکل دادن به فرزندان اصراری نمی‌کنند. آنها باغبانانی هستند که از کودک همچون گیاهان حساسِ باغچه در مسیر رشد سالم، مراقبت می‌کنند. آلیسون گوپنیک، استاد روانشناسی رشد و کودک در دانشگاه برکلی، که خود هم مادر است و هم مادر بزرگ، در کتاب خود با نام «باغبان و نجار» این دو الگوی والدین را در کنار هم گذاشته و می‌آموزد که باغبان باشیم، نه نجار.
والدین باید وظیفه خود را انتقال فضائل انسانی و کمک به رشد و تربیت کسانی بدانند که در واقع به آنها سپرده شده‌اند. آنها باید بدانند که از این طریق با محبت خداوندی که خالق تمامی هستی است، همکاری می‌کنند و به اصطلاح مفسر عشق او هستند.
با ما همراه باشید تا در بخش‌های بعدی این مقاله، نگاهی داشته باشیم به عوامل اختلالات رفتاری کودکان، و نیز تعلیم کلیسا در باب فرزندپروری.
نویسنده: بهار
منابع:
کلام خدا و تعالیم کلیسا
چگونه با کودکم رفتار کنم. دکتر استفن گاربر
باغبان و نجار. آلیسون گوپنیک
وظایف والدین. جان کارلس ریل
تشکر می‌کنم از مطرح کردن این موضوع حیاتی.
بسیار نیاز داشتم که در این رابطه بیاموزم.
با اشتیاق منتظر باقی مطالب هستم.
خداوند برکتتون بده.🙏❤